ქალაქი

ქართული

ქალაქი

ქალაქ თბილისის ძველი უბანი

ქალაქი ნიუ-იორკი ღამით

ეტიმოლოგია

ამავე ფორმით დასტურდება ძველ ქართულშიც. შესაძლოა მომდინარეობდეს სომხური სიტყვიდან քաղաք (kʿałakʿ).

წაკითხვა

ფონეტიკური ტრანსლიტერაცია (IPA): [kʰɑlɑkʰi]
აუდიო მაგალითი: ქალაქი ^?
დამარცვლა: ქა·ლა·ქი, მრ. რ. ქა·ლა·ქე·ბი, ქა·ლაქ·ნი

მნიშვნელობა

არსებითი სახელი

➤ ქალაქ-ი, ქალაქ-ის(ა), მრავლობითი: ქალაქ-ებ-ი, ქალაქ-ნ-ი

ბრუნვა	მხოლობითი	მრავლობითი
სახელობითი	ქალაქი	ქალაქები	ქალაქნი
მოთხრობითი	ქალაქმა	ქალაქებმა	ქალაქთ / ქალაქთა
მიცემითი	ქალაქს / ქალაქსა	ქალაქებს / ქალაქებსა	ქალაქთ / ქალაქთა
ნათესაობითი	ქალაქის / ქალაქისა	ქალაქების / ქალაქებისა	ქალაქთ / ქალაქთა
მოქმედებითი	ქალაქით / ქალაქითა	ქალაქებით / ქალაქებითა
ვითარებითი	ქალაქად / ქალაქადა	ქალაქებად / ქალაქებადა
წოდებითი	ქალაქო	ქალაქებო	ქალაქნო
ყველა სხვა ფორმა იხილეთ ფორმაწარმოების გვერდზე

დიდი ურბანული დასახლებული პუნქტი.
დიდი ქალაქი. ქალაქი და სოფელი
1861: ილია ჭავჭავაძე, მგზავრის წერილები

აბა რა ქალაქია თქვენი ქალაქი? ერთი თავიდამ რომ გადააფურთხო, ფურთხი ქალაქის ბოლოს დაეცემა.
➤ მსგავსი მნიშვნელობის სიტყვები: დაბა

➤ ანტონიმები: სოფელი
ამ დასახლებული პუნქტის მოსახლეობა.
მთელი ქალაქი ფეხზე დგას
1975: ჭაბუა ამირეჯიბი, დათა თუთაშხია

ის დღეები მთელი ქალაქი, შემდეგ მთელი კავკასია, ჩვენს ამბოხებაზე ლაპარაკობდა.
➤ მსგავსი მნიშვნელობის სიტყვები: მოსახლეობა, მოქალაქე, მაცხოვრებელი
ძველი: საკუთრივ ქალაქი თბილისი.
ქალაქში სავაჭროდ წასვლა. გლეხები ქალაქიდან დაბრუნდნენ
ხალხური

გახედე ბიჭო თენდება, კარგი დილა დგება, აგერ ქალაქიც გამოჩნდა, მოყვრე გველოდება.
➤ სინონიმები: თბილისი

წარმოებული ლექსიკა

➤ წარმოებული სიტყვები: დედაქალაქი, დედაქალაქელი, მოქალაქე, მოქალაქეობა, მოქალაქეობრივი, მოქალაქობა, მოქალაქობრივი, მოქალაქური, საქალაქო, საქალაქთაშორისო, ქალაქელი, ქალაქთმშენებლობა, ქალაქთმშენებლობითი, ქალაქკომი, ქალაქობია, ქალაქობანა, ქალაქური

➤ შესიტყვებები: სატახტო ქალაქი, ქალაქის თავი

➤ იდიომები: ქალაქი ღამე • ქალაქი დღე

➤ ანდაზები: გიჟი ქალაქს მიდიოდა, რა მიჰქონდა, რა მოჰქონდა

თარგმანები

დიდი ურბანული დასახლება

არაბული: مدينة‎ (ar)
არაგონული: ziudá (an)
ასტურიული: ciudá (ast)
აფრიკაანსი: stad (af)
ბასკური: თარგი:თ+eu
ბელარუსული: горад (be) (hórad)
ბერძნული: πόλη (el) (póli)
ბულგარული: град (bg) (grad)
გალისიური: cidade (gl)
გერმანული: Stadt (de) მდედრ.
დანიური: by (da)
ებრაული: עיר‎ (he) עירוני‎ (he)
ესპანური: ciudad (es)
ესპერანტო: urbo (eo) burgo (eo) (შუა საუკუნეები)
ესტონური: linn (et)
ტაჯიკური: шаҳр (tg) (šahr)
თარგი:ty: ’oire (ty)
თათრული: şähär (tt)
თურქული: kent (tr) şehir (tr)
იაპონური: 都市 (ja) (とし), 都会 (ja) (とかい), 町 (ja) (まち)
იდო: urbo (io)
ინგლისური: city (en) town (en)
ინდონეზიური: kota (id) pura (id)
ინტერლინგუა: burgo (ia)
ისლანდიური: borg (is)
იტალიური: città (it) მდედრ.
კატალანური: ciutat (ca)
ყირგიზული: шаар (ky) (şaar)
კორეული: 도시 (ko) (dosi)
ლათინური: urbs (la) oppidum (la)
ლატვიური: pilsēta (lv)
ლიეტუვური: miestas (lt)
მალტური: belt (mt)
თარგი:chm: ола (mhr) (ola)
ნაურუ: tekawa (na)
ნიდერლანდური: stad (nl)
ნორვეგიული: by (no)
ოქსიტანური: ciutat (oc)
პოლონური: miasto (pl)
პორტუგალიური: cidade (pt) urbe (pt)
რუსული: город (ru) (gorod)
სლოვაკური: mesto (sk)
სლოვენური: mesto (sl)
სომხური: քաղաք (hy) (kʿałakʿ)
სუაჰილი: mji (sw)
უკრაინული: місто (uk) (misto)
უნგრული: város (hu)
ფარერული: býur (fo) მამრ.
ფინური: kaupunki (fi)
ფრანგული: ville (fr) მდედრ. cité (fr)
ფრიზული: stêd (fy)
შვედური: stad (sv)
ჩუვაშური: хула (cv) (hula)
ჩეხური: město (cs)

ქალაქის მოსახლეობა

წყაროები და რესურსები

ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი, ტომი 7, სვეტი 243-244, თბილისი, 1962 წელი.
იხილეთ ქართული ვიკიპედიის სტატია „ქალაქი“
„ქალაქი“ ქართული ენის განმარტებით ონლაინ-ლექსიკონში
ქართული ენის ორთოგრაფიული ლექსიკონი, ვარლამ თოფურია, ივანე გიგინეიშვილი, თბილისი „განათლება“, 1998, გვ. 499

ნეიმანი ალ., ქართულ სინონიმთა ლექსიკონი, მესამე გამოცემა, თბ.: „განათლება“, 1978.
სულხან-საბა ორბელიანი, ლექსიკონი ქართული : [ორტომეული], ტ. 2, თბილისი: „მერანი“, 1993, გვ. 210.