ვიქსიკონი

დედა

ქართული

რედაქტირება

დედა¹

რედაქტირება
 
დედა შვილებით უილიამ ბუგეროს ნამუშავერი


ეტიმოლოგია

რედაქტირება

წაკითხვა

რედაქტირება

მნიშვნელობა

რედაქტირება
არსებითი სახელი
რედაქტირება
  1. ქალი თავისი შვილების მიმართ, მშობელი (ქალი).
  2. ძველი: ქალი, დედაკაცი.
  3. ზოგიერთი დედალი ფრინველი, ცხოველი ან მწერი თავისი შვილების მიმართ.
  4. .იხმარება ნამატის მომცემი ან კიდევ შვილებიანი ზოგიერთი ცხოველისა, ფრინველისა და მწერის მსაზღვრელად (იწერება ცალკე).
    დედა კატა. დედა ჩიტი
  5. გამოხატავს ადამიანის აღმნიშვნელი ზოგიერთი არსებითი სახელის მდედრობით სქესს (იწერება ერთად).
    დედაკაცი, დედაბერი.
  6. გადატანით: რაც რისამე წყაროა, რაც დასაბამის, სიცოცხლის მომცემია, რისამე საფუძველი, წარმომშობი, სათავე, საწყისი.
  7. გადატანით: მთავარი, ძირითადი (იწერება ერთად).
    დედააზრი. დედაბოძი. დედაქალაქი.
  8. საბავშვო თამაშობებში ჯგუფის უფროსი, რომელსაც ირჩევენ და რომელიც წარმართავს თამაშობას.
  9. სასაუბრო წოდებითი: წამოძახილი გაკვირვების, გაოცების გამოსახატავად.
  10. საეკლესიო: მონაზონი.
    ➤ სინონიმები: მშობელი, დედაკაცი
    ➤ მსგავსი მნიშვნელობის სიტყვები: დედობილი, დედოფალი, დედული, დედუფალი, მდედრი, სიდედრი, სიმდედრე

წარმოებული ლექსიკა

რედაქტირება
➤ წარმოებული სიტყვები: დედააზრი, დედაარსი, დედაბერი, დედაბოძი, დედაბრული, დედაბუდე, დედაბუდიანად, დედაბურჯი , დედაენა, დედაზარდლი, დედათქვენი, დედაკაცი, დედაკაცური, დედაკაცობა, დედაკაცუნა, დედაკაცური, დედამიწა, დედაშვილობა, დედაშვილური, დედაძარღვი
➤ შესიტყვებები: დედა გვრიტი, დედა ვეფხვი, დედა კატა, დედა კურდღელი, დედა მერცხალი, დედის ნუგეში
➤ იდიომები: დედის ატირება •  დედის ხსენი არ შეშრობია
➤ ანდაზები: კარგი შვილი დედის გულის ვარდია  •  დედა ნახე, მამა ნახე, შვილი ისე გამონახე  •  მუნჯის ენა დედამ იცის  •  დედის წინ მარბენალ კვიცს მგელი შეჭამს  •  გამეორება ცოდნის დედაა

თარგმანები

რედაქტირება
 

წყაროები და რესურსები

რედაქტირება
  •   საჯარო მოხელის ორთოგრაფიულ-სტილისტიკური ლექსიკონი, თამარ ვაშაკიძე, ავთანდილ არაბული, თეა ბურჭულაძე, თბილისი, 2022, გვ. 263
  •   ნეიმანი ალ., ქართულ სინონიმთა ლექსიკონი, მესამე გამოცემა, თბ.: „განათლება“, 1978, გვ. 160.
  •   სულხან-საბა ორბელიანი, ლექსიკონი ქართული : [ორტომეული], ტ. 1, თბილისი: „მერანი“, 1991, გვ. 214.
  •   ალექსანდრე ონიანი, ქართული იდიომები, თბ.: „ნაკადული“, 1966, გვ. 57.

დედა²

რედაქტირება

ეტიმოლოგია

რედაქტირება

წაკითხვა

რედაქტირება

მნიშვნელობა

რედაქტირება
არსებითი სახელი
რედაქტირება
  1. რძის შესადედებელი საყველედ, კვეთი (სითხე, რომელსაც ამზადებენ მაჭიკისა, შრატისა, მარილისა, ხმელი შინდისა და სხვათა შერევით).
  2. მაწვნის შესადედებელი (მაწვნის მცირე ნაწილი, რომელსაც მოურევენ ნადუღ ოდნავ ცხელ რძეში).
  3. ღვინის ასადუღებელი (ჭაჭა, რომელსაც ჩაყრიან ტკბილში).
  4. ზოგან საფუარი.
    ➤ სინონიმები: საფუარი, ხაში, საღუარი, დვრიტა, კვეთი, სამკვეთი, მაჭიკი, შილდანი

წარმოებული ლექსიკა

რედაქტირება

თარგმანები

რედაქტირება
 

წყაროები და რესურსები

რედაქტირება
  •   საჯარო მოხელის ორთოგრაფიულ-სტილისტიკური ლექსიკონი, თამარ ვაშაკიძე, ავთანდილ არაბული, თეა ბურჭულაძე, თბილისი, 2022, გვ. 263
  •   ნეიმანი ალ., ქართულ სინონიმთა ლექსიკონი, მესამე გამოცემა, თბ.: „განათლება“, 1978, გვ. 160.
მოძიებულია „https://ka.wiktionary.org/w/index.php?title=დედა&oldid=116752“-დან